Τι είναι οι μεταστάσεις εγκεφάλου ;

Οι μεταστάσεις εγκεφάλου (ονομάζονται συχνά και δευτεροπαθείς εντοπίσεις) αποτελούν κακοήθεις όγκους οι οποίοι έχουν μεταφερθεί μέσω του αίματος από άλλα όργανα του ανθρωπίνου σώματος στον εγκέφαλο. Κυρίως προέρχονται από:

• τον καρκίνο του πνεύμονα (44%)
• τον καρκίνο του μαστού (10%)
• του νεφρού (7%)
• του γαστρεντερικού συστήματος (6%)
• το μελάνωμα (3%)

Εντοπίζονται συχνότερα στο εσωτερικό του εγκεφάλου (λευκή ουσία). Όμως,  μπορούν να φτάσουν και στην επιφάνειά του αλλά και τις μήνιγγές (τα περιβλήματα) του. Συχνές εντοπίσεις είναι ο κροταφικός, ο βρεγματικός και ο ινιακός λοβός ενώ συχνά εντοπίζεται και στην παρεγκεφαλίδα.

Πόσο συχνές είναι η μεταστάσεις ;

Η συχνότητα των μεταστάσεων ακολουθεί την συχνότητα του όγκου που τις δημιούργησε. Έτσι οι πιο συχνές μεταστάσεις εγκεφάλου προέρχονται από τον καρκίνο του πνεύμονα μιας και ο συγκεκριμένος καοήθης όγκος είναι ο πιο συχνός ανάμεσα στους όγκους των άλλων οργάνων. Τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί η συχνότητα των μεταστάσεων μιας και έχουν αυξηθεί οι όγκοι από τα όργανα από τα οποία προέρχονται. Η συνήθεια του καπνίσματος έχει αυξήσει πολύ τον καρκίνο του πνεύμονα άρα και τις μεταστάσεις από αυτόν.

Τι συμπτώματα προκαλούν ;

Η συμπεριφορά της πάθησης είναι όπως και των υπολοίπων όγκων του εγκεφάλου. Τα συμπτώματα δημιουργούνται λόγω πίεσης του φυσιολογικού εγκεφάλου, καθώς αυξάνεται το μέγεθός τους. Η πίεση αυτή στον φυσιολογικό εγκέφαλο οδηγεί σε δυσλειτουργία του. Ως αποτέλεσμα, εμφανίζεται συχνά αδυναμία κάποιου άκρου (χέρι-πόδι) ακόμα και παράλυση του άκρου. Επίσης, αυτό αφορά και το πρόσωπο με αποτέλεσμα να υπάρχει δυσμορφία με την παράλυση των μυών της έκφρασης δεξιά ή αριστερά. Εάν η μετάσταση βρίσκεται στα κέντρα του λόγου δημιουργούνται οι διαταραχές ομιλίας όπως δυσαρθρία και αφασία εκπομπής (Δεν μπορώ να εκφέρω λόγο καθόλου). Τα συμπτώματα αυτά συγχέονται πολύ συχνά με αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο. Πολύ σπάνια μπορεί να εμφανιστούν διαταραχές μνήμης. Η κεφαλαλγία δεν είναι μέσα στα συμπτώματα των μεταστάσεων. Ωστόσο, μπορεί να προκληθεί αν είναι πάρα πολλές και αυξάνουν την πίεση μέσα στο κρανίο. Επιπλέον, ενεργούν ερεθιστικά στον φυσιολογικό εγκέφαλο που τις περιβάλει.  Έτσι, δημιουργείται οίδημα (πρήξιμο δηλαδή και διόγκωση) που επιδεινώνει πολύ τα προηγούμενα συμπτώματα. Στην περίπτωση αυτή εμφανίζονται επιληπτικές κρίσεις (σπασμοί δηλαδή) αλλά και απώλεια συνείδησης και λιποθυμικά επεισόδια.

Πως γίνεται η διάγνωση ;

Συνήθως ο ασθενής μετά την εμφάνιση του συμπτώματος (αδυναμία άκρου, διαταραχές ομιλίας κλπ.) αναζητάει ιατρική βοήθεια στα πλαίσια της πρωτοβάθμιας φροντίδας (γενικός ιατρός, παθολόγος, νευρολόγος). Στην περίπτωση αυτή ακολουθεί απεικονιστικός έλεγχος με αξονική ή μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου με την χορήγηση ενδοφλέβιου σκιαγραφικού.  Χάρη σε αυτό αποκαλύπτονται η μετάσταση ή οι μεταστάσεις. Η καλύτερη εξέταση για την διάγνωση της νόσου είναι η μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου με σκιαγραφικό μιας και μπορεί να δώσει πάρα πολλές πληροφορίες για την πάθηση. Στην συνέχεια, πρέπει να  ανευρεθεί η πρωτοπαθής εστία (ο όγκος στο σώμα από τον οποίο προήλθε). Επομένως, ο ασθενής θα πρέπει να υποβληθεί σε περαιτέρω έλεγχο. Η αξονική άνω κάτω κοιλίας και θώρακα αλλά και το PET σώματος είναι οι πιο σωστές εξετάσεις για να διερευνηθεί η έκταση της νόσου.

Πως αντιμετωπίζουμε τις μεταστάσεις εγκεφάλου ;

Η σύγχρονη αντιμετώπιση απαιτεί την συνεργασία του Νευροχειρουργού, του Ογκολόγου αλλά και του Ακτινοθεραπευτή, στα πλαίσια ενός νευροογκολογικού συμβουλίου, για την επιλογή της καλύτερης θεραπείας. Οι θεραπευτικές επιλογές είναι αρκετές, όπως η χειρουργική εξαίρεση, η ακτινοθεραπεία αλλά και η χημειοθεραπεία, μόνες τους ή σε συνδυασμό. Γενικός κανόνας είναι οι ασθενείς οι οποίοι έχουν πολλαπλές μεταστάσεις εκτός εγκεφάλου να μην αντιμετωπίζονται χειρουργικά αλλά μόνο με ακτινοθεραπεία ή και χημειοθεραπεία. Οι ασθενείς με μικρό αριθμό εγκεφαλικών μεταστάσεων (από μια έως τρείς) αντιμετωπίζονται πάντα με χειρουργική επέμβαση. Στην απόφαση για να χειρουργηθεί ή όχι ένας ασθενής ο Νευροχειρουργός λαμβάνει πάντα υπόψιν το ρίσκο της νευρολογικής βλάβης. Στην περίπτωση των πολλαπλών μεταστάσεων (πάνω από τρεις) προτιμάται η ακτινοθεραπεία με ή χωρίς χημειοθεραπεία. Ο συνδυασμός μια βέλτιστης νευροχειρουργικής εκτομής με την σύγχρονη τεχνολογία της ακτινοθεραπείας αλλά και τα βελτιωμένα χημειοθεραπευτικά φάρμακα προσφέρουν πολύ ενθαρρυντικά αποτελέσματα στην ποιότητα ζωής των ασθενών με μεταστάσεις εγκεφάλου.

Ο Νευροχειρουργός Δρ. Φαίδωνας Λιάκος, Διευθυντής της Νευροχειρουργικής Κλινικής του Therapis General Hospital, διαθέτει εξειδίκευση και πολυετή εμπειρία στην αντιμετώπιση σύνθετων παθήσεων του εγκεφάλου, όπως οι μεταστάσεις εγκεφάλου. Επικοινωνήστε μαζί μας για να κλείσετε το ραντεβού σας και να λάβετε εξατομικευμένη διάγνωση και θεραπεία.